Stel je voor dat er op elk moment een bom kan ontploffen.

- Dat moeten we ons voorstellen, willen we begrijpen waarom mensen bommen plaatsen. ‘Om angst te zaaien’, wordt gezegd. ‘Om te destabiliseren.’ Oké, maar wat levert dat op?

Inmiddels zijn bomexplosies in Oekraïne bijna dagelijkse kost - althans, in Odessa en Kharkiv. Meestal geen doden, soms wel, zoals in Kharkiv vorige week: vier, bij een explosie tijdens de herdenkingsmars voor de Maidandoden.

Het effect: woede in Kharkiv, en koppige onverstoorbaarheid in Odessa.
Kharkiv is een stad dichtbij de frontlinie. Men is inmiddels gewend dat er ladingen gewonde soldaten de stad komen binnen gereden. De bommen maken mensen vastberadener zich tot het eind te verzetten tegen het naderende kwaad.
Odessa ligt ver van het front, maar men weet hoe de vlam in de pan kan slaan - zie 2 Mei, Koelikovo Polje. Men negeert de angst het liefst, en gaat door met leven zo goed en zo kwaad als dat gaat.

Veerkracht is de beste bestrijding van terrorisme, denkt ‘Odessablogger’ Nikolai Holmov, opgeleid als terrorismedeskundige. ‘Gewoon doorgaan waarmee je bezig bent.’

Bommen worden gelegd om de dagelijkse routine zodanig te doorbreken, dat men tucht en orde gaat prefereren boven de vrijheid, denk ik. Ongeacht van wie die tucht en orde komt.