DE OEKRAÏENSE HAVENSTAD ODESSA, mythisch beschreven door schrijver Konstantin Paustovski, wordt bewoond door vrije mensen. De oorlog dwingt hen tot een keuze.

REPORTAGE

ALS DE TREIN HET KOPSTATION BINNENROLT, HEFFEN EEN PAAR PASSAGIERS SPONTAAN EEN LIED AAN. Odessa ademt grootsteedse grandeur,
vergeleken met de armoe en de modder van West-Oekraïne of
de steppen en de vergane kolchozen van het voormalige Sovjet-oosten.
‘Welkom in de stad van de helden’, staat geschreven op het dak
van het witte stationsgebouw dat blinkt in de zon. Oude vrouwen
overschreeuwen met schelle stem het geluid van de rolkoffers om
hun kimnata, appartement aan zee, te huur aan te bieden. In de stationshal
wachten mannen met snorren en kozakkenmutsen op hun
trein en proberen zigeuners centen af te troggelen van oude dames
met lange bontjassen en laktasjes. Buiten onderhandelen haveloze
boeren over de ritprijs naar hun godvergeten deltadorp.
De taxichauffeur, een gewezen zeeman, zeilt me in zijn Wolga langs
gouverneurspaleizen, een synagoge, de oosters ogende filharmonie
en het protserige Weense operatheater met de beeltenis van Poesjkin
en Gogol. Op de Primorski, de flaneerboulevard van de stad, scheppen
gemeentewerkers de sneeuw van de klinkers. De dromerige belletjes
van het neoklassieke stadhuis klinken elk uur, een zanger begeleidt zijn
Odessitisch Bargoens met een elektrisch versterkte gitaar en kinderen
houden angstvallig de teugels van de pony’s waar ze door hun ouders
op zijn gezet. Piepjonge matrozen marcheren in eendenpas voorbij. De
tweehonderd treden van de machtige Potemkin-trappen leiden naar de
haven, daar diep beneden, waar het altijd stampt, schuurt en ratelt.
Maar nu is het oorlog. Cruiseschepen mijden Odessa. ‘Ze stomen op tot
de haven, geven toeristen de gelegenheid een kiekje te nemen van de
trappen en maken rechtsomkeert,’ vertelt een kelner me...... Lees verder in Vrij Nederland. Koop dat ding.